เคล็ดลับดูแลสุนัขสูงวัยให้มีสุขภาพดีและอายุยืน

สิ่งต่างๆ รอบตัวย่อมมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา ก็เหมือนกับอายุของคนเราที่เพิ่มมากขึ้นทุกปี เช่นเดียวกับน้องหมาที่เมื่อมีอายุมากขึ้นร่างกายก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลง ระบบอวัยวะต่างๆ หรือภูมิคุ้มกันโรคก็จะเริ่มเสื่อมลง จากน้องหมาที่เคยวิ่งได้อย่างคล่องตัวก็กลับกลายเป็นน้องหมาที่เดินอย่างเชื่องช้า ไม่กระฉับกระเฉง ตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมลดน้อยลง หรือมีนิสัยและพฤติกรรมไม่เหมือนเดิม รวมถึงเกิดปัญหาสุขภาพ และโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ซึ่งเราจำเป็นที่จะต้องทำความเข้าใจและเพิ่มการดูแลเอาใจใส่น้องหมาแก่ให้มากขึ้นเพื่อน้องหมาจะได้มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงและอายุยืนยาว…

1. การเลือกอาหาร 

น้องหมาที่มีอายุมากๆ มักจะใช้พลังงานน้อย ทำกิจกรรมระหว่างวันน้อยลงกว่าตอนที่ยังเป็นวัยรุ่น และใช้เวลาส่วนใหญไปกับการนอน จึงทำให้มีความต้องการพลังงานจากอาหารลดน้อยลงกว่าเดิมประมาณ 20%  ฉะนั้น การเลือกชนิดอาหารที่เหมาะสมกับน้องหมาแก่จึงจำเป็นที่จะต้องดูแลเอาใจใส่เป็นพิเศษ จากเมื่อก่อนที่ผู้เลี้ยงอาจจะเคยให้อาหารชนิดแข็งๆ หรือเนื้อสัตว์ที่ย่อยยาก ก็ควรเปลี่ยนมาเป็นอาหารที่กินง่ายย่อยง่ายขึ้นเช่นพวกเนื้อปลา ไก่ ผัก ผลไม้ หรืออาหารสำเร็จรูปสูตรสุนัขสูงวัย ที่มีการเติมสารเสริมอาหารที่ช่วยในการเสริมสร้างร่างกายส่วนต่างๆ เช่น กลูโคซามีน ที่ช่วยในการบำรุงข้อต่อให้น้องหมาเคลื่อนไหวดีขึ้น กรดไขมันโอเมก้า-3 มีฤทธิ์ในการต้านการอักเสบในร่างกาย ช่วยในการทำงานของระบบประสาท วิตามินซีและวิตามินอี ที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ที่น้องหมาสามารถกินได้ง่ายแทนนะคะ

2. การให้อาหาร

น้องหมาแก่ส่วนใหญ่มักจะมีปัญหาสุขภาพช่องปาก เช่น ฟันและเหงือกอักเสบ มีหินปูน ฟันผุ จึงทำให้กินอาหารได้ลำบากและช้าลง ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อน้ำหนักตัวลดลง และอาจเกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ ตามมาได้ ผู้เลี้ยงจึงต้องเลือกชนิดของอาหาร และปรับสัดส่วนการให้อาหารต่อมื้อให้เหมาะสม โดยให้กินอาหารวันละ 2 เวลา และไม่ควรให้อาหารครั้งละมากๆ เพื่อช่วยเรื่องระบบการย่อย เพราะน้องหมาแก่จะมีกำลังในการย่อยอาหารอ่อนลง การให้อาหารในปริมาณมากๆ จึงเป็นการรบกวนอวัยวะต่างๆ ภายในให้ทำงานหนักขึ้น นอกจากนี้แล้วผู้เลี้ยงอาจจะเพิ่มอาหารเสริมตามคำแนะนำจากสัตว์แพทย์ก็ได้ค่ะ

และเพื่อสุขภาพที่ดีของน้องหมาแก่ ผู้เลี้ยงควรหลีกเลี่ยงการให้อาหารประเภทที่มีน้ำตาล และไขมัน เพราะอาหารประเภทนี้จะให้พลังงานสูง ซึ่งเกินความจำเป็นต่อร่างกายน้องหมาแก่ หากน้องหมาแก่ได้รับอาหารที่มีพลังงานสูงเข้าไปแล้วไม่ได้ออกกำลังกายหรือเผาผลาญพลังงานออกไป จะทำให้น้องหมามีปัญหาน้ำหนักตัว อ้วนง่าย ซึ่งจะส่งผลต่อข้อและกระดูกที่ต้องรับน้ำหนักเพิ่มมากขึ้น ทั้งยังเกิดโรคต่างๆ  เช่น เบาหวาน โรคหัวใจ และส่งผลต่ออายุของน้องหมาด้วยค่ะ  

3. การตรวจสุขภาพ

เมื่อน้องหมามีอายุเพิ่มมากขึ้นการดูแลสุขภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญ … เริ่มแรกผู้เลี้ยงควรพาน้องหมาไปตรวจสุขภาพกับสัตวแพทย์อย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง เพื่อตรวจเช็คสุขภาพร่างกายขั้นพื้นฐานและฉีดวัคซีนตามโปรแกรมสุขภาพเพื่อป้องกันโรคต่างๆ เพราะเมื่อน้องหมามีอายุมากภูมิต้านทานต่างๆ ในร่างกายก็จะลดลงตามไปด้วย รวมถึงการถ่ายพยาธิในลำไส้ทุก 3-6 เดือน ซึ่งจะคล้ายๆ กับโปรแกรมการตรวจสุขภาพของสุนัขโตทั่ว ๆ ไป

และสำหรับน้องหมาแก่อาจจะมีการเพิ่มโปรแกรมการตรวจการทำงานของตับ  ตรวจการทำงานของไต ตรวจปัสสาวะ ตรวจเลือด เพิ่มขึ้นมาอีกขั้นตอนหนึ่ง เพราะน้องหมาแก่อายุ 6 -7 ปีขึ้นไป มักมีโอกาสเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคไตวายเรื้อรัง (Chronic Renal failure) ที่เกิดจากการความเสื่อมของไตที่เป็นไปตามวัย ซึ่งถือว่าเป็นโรคที่พบบ่อยในน้องหมาแก่ และเป็นสาเหตุการตายของน้องหมาอันดับต้นๆ เลยก็ว่าได้ค่ะ โดยผู้เลี้ยงควรหมั่นสังเกตอาการว่าน้องหมามีพฤติกรรมที่ผิดปกติไปจากเดิม เช่น กินน้ำมากขึ้น ปัสสาวะมากขึ้น กินอาหารลดลง น้ำหนักลด มีกลื่นปากเหม็น เป็นแผลในช่องปาก อาเจียน และท้องเสียบ่อยๆ หรือไม่ หากมีอาการดังกล่าว ผู้เลี้ยงควรพาน้องหมาไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพอย่างละเอียดทันที เพราะน้องหมาอาจจะกำลังเริ่มเป็นโรคไตวายเรื้อรังในระยะต้นแล้วก็ได้ค่ะ

รวมถึงการพาน้องหมาไปตรวจเช็คสุขภาพช่องปากที่ถือเป็นปัญหาหนึ่งที่มักพบในน้องหมาแก่อายุเยอะ ๆ โดยส่วนมากจะพบคราบหินปูนสะสมอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งจะทำให้เหงือกและช่องปากอักเสบ ฟันผุ และอาจเกิดการติดเชื้อในช่องปากที่อาจลุกลามถึงชีวิตได้ หากเกิดการติดเชื้อในกระแสเลือด

ในเบื้องต้นผู้เลี้ยงสามารถสังเกตความผิดปกติได้จากการที่น้องหมามีน้ำลายไหลมากผิดปกติ ปากเหม็น เหงือกอักเสบ มีเลือดออกในช่องปาก น้องหมาไม่กินข้าวหรือกินได้น้อยลง เป็นต้น หากพบอาการผิดปกติดังกล่าว ผู้เลี้ยงควรพาน้องหมาไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพช่องปาก ซึ่งสัตวแพทย์อาจจะทำการขูดหินปูน หรือรักษาด้วยวิธีต่างๆ ตามอาการของน้องหมาแต่ละตัวค่ะ … การพาน้องหมาไปตรวจสุขภาพกับสัตวแพทย์เป็นประจำจะช่วยให้ผู้เลี้ยงรู้ถึงแนวโน้ม หรือความเสี่ยงของการเกิดโรคต่าง ๆ ซึ่งเป็นผลดีที่ทำให้ผู้เลี้ยงเตรียมรับมือ ป้องกัน และรักษาได้อย่างทันท่วงทีค่ะ

4. การจัดสภาพแวดล้อมในบ้าน

นอกจากผู้เลี้ยงจะดูแลรักษาความสะอาดร่างกายของน้องหมาแล้ว การดูแลรักษาความสะอาดบริเวณพื้นที่ที่น้องหมาอาศัยอยู่ให้ถูกสุขลักษณะ และไม่เป็นแหล่งเพาะพันธุ์เชื้อโรคก็เป็นสิ่งที่จำเป็นไม่แพ้กันค่ะ โดยผู้เลี้ยงอาจจะเริ่มต้นด้วยวิธีง่าย ๆ ดังนี้

• เบาะหรือที่นอน สำหรับน้องหมาแก่บางตัวที่ระบบสั่งการมีปัญหา ไม่สามารถอั้นอึอั้นฉี่ไว้ได้ ก็อาจจะ อึ ฉี่ ใส่เบาะ หรือที่นอน ซึ่งผู้เลี้ยงก็ควรตรวจดูเบาะเป็นประจำ หากน้องหมาอึ ฉี่ ใส่ที่นอนควรถอดเบาะออกไปซัก และตากจนแห้งสนิท ไม่ควรปล่อยให้น้องหมานอนทับอึ ฉี่ของตัวเองเพราะจะเกิดการหมักหมมของเชื้อโรค และฉี่อาจจะกัดผิวหนังของน้องหมาจนเกิดแผล และอักเสบได้ค่ะ

• ถ้วยน้ำ ชามอาหาร ผู้เลี้ยงควรทำความสะอาด และเปลี่ยนน้ำสะอาดให้น้องหมาแก่เป็นประจำทุกวัน เพราะว่า ชามอาหารของน้องหมาอาจเป็นแหล่งเพาะเชื้อโรคที่อาจส่งผลให้น้องหมาเกิดโรคได้ค่ะ   รวมถึงไม่ควรทิ้งอาหารปรุงสุกไว้ข้ามคืน เพราะอาหารอาจบูด ซึ่งหากน้องหมากินอาหารบูดเข้าไปอาจจะทำให้ท้องเสียได้ค่ะ

• กรง ผู้เลี้ยงควรหมั่นดูแล และทำความสะอาดกรงน้องหมาอย่างน้อยอาทิตย์ละ 1 ครั้ง เพราะตามซอกกรงอาจเป็นที่เพาะพันธุ์เห็บหมัดได้ และควรเปลี่ยนถาดรองฉี่ที่อยู่ด้านล่างกรงอย่างสม่ำเสมอ เพื่อสุขภาพอนามัยที่ดีของน้องหมาค่ะ

• พื้นที่โดยรอบ ผู้เลี้ยงควรดูแลรักษาความสะอาดบริเวณรอบๆ พื้นทีที่น้องหมาแก่นอนเพื่อสุขอนามัยที่ดี โดยผู้เลี้ยงควรจัดสิ่งของให้อยู่เป็นที่เป็นทางเพื่อความสะดวกในการทำความสะอาด และไม่ควรเปลี่ยนตำแหน่งบ่อยๆ เพราะน้องหมาอาจเดินชนสิ่งของจนเกิดอุบัติเหตุได้ สำหรับน้องหมาแก่ที่ไม่สามารถอั้นฉี่ได้ ผู้เลี้ยงควรหาผ้ายาง เสื่อน้ำมัน หรือพลาสติกมาปูไว้ด้านล่างของที่นอนอีกหนึ่งชั้น เพื่อง่ายต่อการทำความสะอาด และอาจใช้น้ำยาถูกพื้นที่มีส่วนผสมของยาฆ่าเชื้อโรค มาถูทำความสะอาดพื้นก็ได้ค่ะ

5. ชวนเล่นเบา ๆ การทำกิจกรรมที่ไม่หนักเกินไป 

ไม่ว่าน้องหมาของผู้เลี้ยงจะอยู่ในช่วงวัยไหน การออกกำลังกายก็ถือเป็นสิ่งที่สำคัญที่ขาดไม่ได้เลยนะคะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในน้องหมาแก่ ซึ่งเป็นช่วงวัยที่ทำกิจกรรมต่าง ๆ ในระหว่างวันน้อยลงก็ยิ่งต้องมีการพาไปออกกำลังเพื่อปลดปล่อยพลังงานไม่ให้สะสมในร่างกาย เพราะไม่อย่างนั้นแล้วพลังงานที่สะสมอยู่ในร่างกายก็อาจส่งผลให้น้องหมาอ้วนได้ง่าย ๆ  ค่ะ

เมื่อน้องหมามีอายุมากขึ้น ก็อาจจะมีอาการข้ออักเสบตามข้อต่อต่างๆ ที่เห็นได้จากการที่น้องหมาเดินเชื่องช้าลง และขยับตัวลำบากขึ้น ฉะนั้น การออกกำลังกายที่เหมาะสมสำหรับน้องหมาแก่จึงต้องเป็นการออกกำลังกายแบบเบา ๆ และต้องอยู่ภายใต้การควบคุมดูแลอย่างใกล้ชิด โดยผู้เลี้ยงอาจจะหาเกมส์ให้น้องหมาเล่น หรืออาจจะใช้วิธีเรียกและสั่งคำสั่งเพื่อเป็นการกระตุ้นความจำ พาน้องหมาไปว่ายน้ำ หรือพาน้องหมาไปเดินออกกำลังกายในสวนสาธารณะ โดยให้น้องหมาเดินในระยะทางสั้น ๆ อย่างสม่ำเสมอ การเดินออกกำลังกายจะช่วยทำให้กล้ามเนื้อต่าง ๆ ได้สัดส่วนแข็งแรงขึ้น แถมยังช่วยให้น้องหมามีสุขภาพจิตดีด้วยค่ะ

 
    ทั้งนี้ และผู้เลี้ยงเองก็ต้องคอยระวังและไม่ควรให้น้องหมาออกกำลังกายมากเกินไป เพราะอาการข้ออักเสบอาจรุนแรงขึ้นได้ และควรสังเกตหากน้องหมามีอาการเหนื่อยหอบ ก็ควรหยุดการออกกำลังกายในครั้งนั้นทันทีเพื่อป้องกันภาวะเป็นลมแดดหรือฮีทสโตรกที่อาจเกิดขึ้นได้ค่ะ หากน้องหมามีประวัติเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพ ผู้เลี้ยงก็ควรปรึกษาสัตวแพทย์เพื่อวางแผนการออกกำลังกายที่เหมาะสมก่อนด้วยนะคะ

สำหรับน้องหมาแก่ที่ไม่สามารถเดิน หรือช่วยเหลือตัวเองได้ อาจจะมีการทำกายภาพบำบัดให้ด้วยการจับขาน้องหมายืดเข้าออกเบาๆ ประมาณ 30 ครั้ง ในเวลาเช้าและเย็น จะช่วยให้ข้อต่อได้ทำงาน ซึ่งจะเป็นการเสริมสร้างกล้ามเนื้อให้แข็งแรงขึ้นค่ะ  และสิ่งสำคัญคือผู้เลี้ยงอย่าลืมที่จะพาน้องหมาแก่ที่ไม่สามารถเดินได้ออกมาเปลี่ยนบรรยากาศกันบ้างนะคะ อาจจะเป็นสนามหญ้าหน้าบ้านหรือบริเวณอื่นๆ ก็ได้ค่ะ เพราะหากน้องหมาอยู่ในที่เดิมๆ บรรยากาศเดิมๆ ทุกวัน น้องหมาอาจเกิดความเครียด ซึ่งส่งผลให้สุขภาพร่างกายของน้องหมาย่ำแย่ได้ค่ะ

การดูแลน้องหมาแก่ไม่ใช่เรื่องยากเลยเลยใช่ไหมคะเพื่อนๆ เพียงแค่เราให้เวลาใส่ใจในการดูแลน้องหมาเพื่อนผู้ซื่อสัตย์เพิ่มขึ้นอีกสักนิดเพื่อให้เค้ามีสุขภาพดี ซึ่งในขณะเดียวกันสิ่งที่เราจะได้รับกลับมาก็คือ “เวลาที่น้องหมาจะสามารถมีชีวิตอยู่กับเราได้นานขึ้น” … การที่น้องหมาแก่จะมีสุขภาพดี มีอายุยืนยาวได้คงไม่ใช่เพียงการดูแลในตอนที่น้องหมาเริ่มแก่แล้วเท่านั้น หากแต่เราควรดูแลน้องหมาตั้งแต่รับเข้ามาเลี้ยงซึ่งถือเป็นพื้นฐานสำคัญที่จะส่งผลให้น้องหมามีสุขภาพดี และอายุยืนยาวนะคะ เพราะฉะนั้นเพื่อนๆ ที่มีน้องหมาเด็ก ก็อย่าลืมที่จะดูแลเอาใจใส่ เพื่อที่จะได้เป็นน้องหมาที่มีอายุยืนยาวกันด้วยนะคะ ^^”

ขอบคุณแหล่งที่มา

https://www.dogilike.com/content/caring/2194/

https://pawdy.co.th/interesting-facts/dog/how-to-care-old-dog/